INSTYTUT KATALIZY I FIZYKOCHEMII POWIERZCHNI PAN
Instytut został ustanowiony, dzięki inicjatywie prof. Jerzego Habera, dnia 1 stycznia 1968 roku jako Laboratorium Badawcze Katalizy i Fizykochemii Powierzchni. Początkowo posiadał Radę Naukową połączoną z Instytutem Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Jego dyrektorem w latach 1968-2002 był prof. dr hab. Jerzy Haber. Od 28 listopada 1978 mocą zarządzenia Rady Ministrów istnieje jako niezależny instytut z własną Radą Naukową. Od 1990 Instytut posiada prawo nadawania stopnia doktora z chemii fizycznej a od 2000 prawa habilitacyjne. Instytut wchodzi w skład Krakowskiego Konsorcjum Naukowego im. Mariana Smoluchowskiego „Materia – Energia – Przyszłość”, które od 2012 roku posiada status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (KNOW).
Od 1999 roku, razem z Wydziałem Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej i Wydziałem Chemicznym Politechniki Rzeszowskiej Instytut prowadzi Studium Doktoranckie. Dodatkowo w ramach współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim w laboratoriach Instytutu studenci Wydziału Chemii UJ prowadzoną badania magisterskie pod opieką pracowników naukowych IKiFP PAN z zakresu chemii i ochrony środowiska.
W momencie założenia Instytut zatrudniał 28 osób – w roku 2003 zatrudnionych było już 92 pracowników, w tym 42 pracowników naukowych i 15 profesorów i docentów specjalizujących się w różnorodnych aspektach katalizy, chemii powierzchni i koloidów. Obecnie w Instytucie jest zatrudnionych ponad 100 pracowników, z czego 2/3 stanowi personel badawczy, w tym 18 profesorów. W badaniach uczestniczy również ponad 20 doktorantów i wielu magistrantów. W Instytucie funkcjonuje 14 niezależnych grup badawczych i trzy samodzielne laboratoria, które zapewniają usługi pomiarowe dla całej społeczności naukowej: Laboratorium Powierzchni i Nanostruktur, Międzyinstytutowe Laboratorium Biotechnologii i Katalizy Enzymatycznej (MLBKE), oraz Krajowe Centrum Nanostruktur Magnetycznych do Zastosowań w Elektronice Spinowej (SPINLAB).
Działalność Instytutu dotyczy szeroko rozumianej katalizy oraz chemii fizycznej zjawisk zachodzących w układach powierzchniowych typu ciało stałe/gaz, ciecz/gaz i ciało stałe/ciecz z naciskiem na znaczenie owych zjawisk dla procesów katalitycznych i układów koloidalnych.
Główne dziedziny badań:
- teoria katalitycznych procesów heterogenicznych, homogenicznych i enzymatycznych: kinetyka i mechanizmy reakcji,
- kwantowe i molekularne modelowanie zjawisk powierzchniowych i katalitycznych,
- mechanizmy katalizy na tlenkach, zeolitach i glinach podpieranych,
- zjawiska transportu w układach koloidalnych, zjawiska elektrokinetyczne,
- chemia fizyczna materii miękkiej, stabilność i oddziaływania w układach rozproszonych,
- surfaktanty, adsorpcja, elastyczność powierzchni i tworzenie się pian oraz ich stabilność,
- funkcjonalne cienkie warstwy i pokrycia powierzchniowe,
- katalityczne procesy w ochronie środowiska,
- mechanizmy degradacji zabytków i dzieł sztuki pod wpływem zanieczyszczeń powietrza.
Prowadzone w Instytucie prace łączą podstawy teoretyczne z badaniami eksperymentalnymi i wdrożeniowymi, które mogą znaleźć bezpośrednie zastosowanie w usprawnieniu procesów technologicznych.