Czym są InnoStars Talks?
InnoStars Talks to seria podcastów prowadzona przez EIT Health InnoStars, w której rozmawia się z innowatorami, liderami branży zdrowia i twórcami nowych rozwiązań medycznych. Celem serii jest pokazywanie, jak innowacje realnie zmieniają życie pacjentów i funkcjonowanie systemów zdrowotnych.
Gość odcinka: Milena Argirović z Takeda
W jednym z odcinków InnoStars Talks wystąpiła Milena Argirović, Country Head firmy Takeda na Serbię, Albanię, Macedonię Północną, Kosowo i Czarnogórę. Takeda to jedna z największych firm farmaceutycznych na świecie, z ponad 240-letnią historią i japońskimi korzeniami.
Jej rola? Jak sama mówi – „przybliżać Japonię Serbii w zakresie innowacji i ochrony zdrowia”, łącząc globalne priorytety Takedy z lokalnym ekosystemem medycznym i zapewniając dostęp do innowacyjnych terapii.
Czy „big pharma” może być zwinna?
Rozmowa zaczyna się serią krótkich pytań „tak/nie”. Na pytanie, czy duża firma farmaceutyczna może być zwinna, odpowiedź Argirović jest jednoznaczna: tak – ale wymaga to zmiany sposobu myślenia i dobrego strategicznego dopasowania między działami.
To odejście od wizerunku ciężkiej, powolnej korporacji w stronę organizacji, która świadomie korzysta z cyfryzacji, danych i współpracy, by działać szybciej i mądrzej.
Czy Serbia jest gotowa na AI w codziennej praktyce?
Serbia – jak podkreśla Argirović – „jest w trakcie stawania się gotową” na sztuczną inteligencję w codziennej opiece zdrowotnej. Kraj przyjął strategię AI na lata 2025–2030, z jasno określonymi priorytetami. Kluczowy jest teraz etap egzekucji – konsekwentnego wdrażania zapisów strategii w szpitalach, systemach i procesach.
Tworzyć innowacje to jedno. Wdrożyć je – zupełnie co innego
Argirović szczerze przyznaje, że wdrażanie innowacji bywa trudniejsze niż ich tworzenie.Choć pracuje z młodym, kreatywnym zespołem, na etapie implementacji pojawiają się liczne wyzwania systemowe. Mimo to podkreśla, że rola pioniera ma sens – bo ktoś musi „wydeptać ścieżkę” dla kolejnych rozwiązań.
Takeda jako partner dla wczesnych innowatorów
W centrum rozmowy pojawia się idea partnerstwa. Takeda widzi siebie jako realnego partnera dla innowatorów na wczesnym etapie – i jest to wpisane w jej strategię. Argirović przywołuje motto zaczerpnięte z EIT Health: „Partnerstwo jest nowym przywództwem”.
To właśnie dzięki współpracy – zwłaszcza ponad granicami – można znaleźć najlepszych partnerów dla konkretnych potrzeb pacjentów, niezależnie od kraju.
Mniej dostępu do innowacji, więcej determinacji – specyfika Europy Środkowo-Wschodniej
Jako największą lukę Argirović wskazuje wolniejszy dostęp do innowacji w Europie Środkowo-Wschodniej w porównaniu z Europą Zachodnią. To problem odczuwalny z perspektywy pacjentów, lekarzy i całych systemów ochrony zdrowia.
Odpowiedzią Takedy jest świadome budowanie partnerstw z kluczowymi interesariuszami w kraju – po to, by poprawić diagnostykę, dostęp do leczenia i skrócić ścieżkę pacjenta.
Konkrety: telemedycyna, choroby rzadkie i farmakogenomika
W odcinku padają bardzo konkretne przykłady z Serbii:
- Telemedycyna w czasie COVID-19
Projekt telemedyczny rozpoczęty w obszarze gastroenterologii, a następnie rozszerzony na hematoonkologię, stał się jednym z „flagowych projektów” Takeda Serbia.
Serbia jest drugim krajem na świecie po USA, który włączył telemedycynę do publicznego oprogramowania ochrony zdrowia – co otworzyło pacjentom możliwość zdalnych konsultacji specjalistycznych. - Skracanie „odysei diagnostycznej” w chorobach rzadkich
W ramach memorandum z rządem i kluczowymi partnerami Takeda współtworzy projekt, którego celem jest skrócenie czasu diagnostyki chorób rzadkich, który dziś potrafi trwać nawet kilkanaście lat. Wykorzystanie AI ma pomóc lekarzom szybciej wychwytywać potencjalne przypadki. - Farmakogenomika w IBD – personalizacja terapii
Kolejny projekt dotyczy zastosowania AI jako narzędzia predykcyjnego w zapaleniach jelit (IBD). Celem jest przewidywanie, który pacjent najlepiej zareaguje na którą terapię, co przybliża system ochrony zdrowia do prawdziwie spersonalizowanej medycyny.
Szanse regionu: kreatywni ludzie, dobre uczelnie, skalowalne rozwiązania
Choć region jest często postrzegany jako „opóźniony”, Argirović widzi w tym… przewagę. Dzięki temu, że wiele rozwiązań wchodzi później, można uczyć się na doświadczeniach wcześniejszych rynków i wdrażać rozwiązania szybciej i lepiej dopasowane.
Do tego dochodzą:
- silne tradycje edukacyjne (np. Uniwersytet w Belgradzie wśród 2% najlepszych uczelni świata),
- kreatywni młodzi ludzie, w tym startupy i talenty cyfrowe,
- gotowość do tworzenia rozwiązań, które od razu myślą o skalowaniu – między obszarami terapeutycznymi i między krajami.
Jak Takeda łączy core farmaceutyczny z cyfrową transformacją
Argirović podkreśla, że Takeda pozostaje firmą farmaceutyczną – z misją dostarczania przełomowych terapii. Jednocześnie firma chce być „leading digitally driven biotech company” – liderem w cyfrowo napędzanej biotechnologii.
AI i rozwiązania cyfrowe pojawiają się:
- w odkrywaniu nowych leków,
- w ich rozwoju (np. optymalizacja badań klinicznych, lepsze dopasowanie pacjentów do badań),
- w dostarczaniu terapii (digital companions, wsparcie pacjentów w przebiegu leczenia).
To wszystko służy jednemu: szybszemu i bardziej efektywnemu wprowadzaniu terapii do systemu – tam, gdzie są najbardziej potrzebne.
Europejskie przestrzenie danych zdrowotnych i rola Serbii
Ciekawym wątkiem jest udział Takeda Serbia w inicjatywach związanych z European Health Data Space (EHDS). Serbia – jako kraj kandydujący do UE – wdraża ustawę o elektronicznej dokumentacji medycznej (wejście w życie planowane na styczeń 2026 r.) i buduje jeden, scentralizowany system danych. To sprawia, że może stać się cennym „poligonem doświadczalnym” dla europejskich rozwiązań związanych z wymianą danych zdrowotnych ponad granicami – z korzyścią zarówno dla Serbii, jak i całej UE.
Trzy rady dla innowatorów, którzy chcą współpracować z taką firmą jak Takeda
Na końcu rozmowy Argirović kieruje kilka bardzo praktycznych wskazówek do innowatorów i startupów:
- Zawsze stawiaj pacjenta w centrum.
Kreatywność sama w sobie nie wystarczy – liczy się realna poprawa wyników zdrowotnych i jakości życia. - Znajdź właściwych partnerów jak najwcześniej.
Nie każdy partner jest dobry. Warto zainwestować czas na początku, by dobrać odpowiednich ekspertów medycznych i branżowych. Zły dobór partnerów to strata czasu i zasobów. - Myśl skalowalnie od pierwszego dnia.
Rozwiązanie powinno dać się przenosić między terapiami i krajami. Im większy potencjał skalowania, tym większa szansa na trwały sukces.
Personalizowana opieka jako największa zmiana w nadchodzącej dekadzie
Zapytana o największą zmianę, która ukształtuje doświadczenie pacjenta w ciągu 5–10 lat, Argirović odpowiada bez wahania: personalizowana opieka. Dzięki danym, narzędziom cyfrowym i stałemu kontaktowi pacjenta z systemem ochrony zdrowia:
- lekarze będą mogli reagować w czasie rzeczywistym na zmiany stanu zdrowia,
- dane z codziennego życia pacjenta staną się podstawą do decyzji terapeutycznych,
- powstanie solidna baza real-world evidence, wspierająca polityki zdrowotne i rozwój nowych terapii.
Takeda – zarówno globalnie, jak i w Serbii – deklaruje, że właśnie w tym kierunku chce dalej rozwijać swoje działania.
Zachęcamy do obejrzenia pełnej rozmowy:
https://www.youtube.com/watch?v=lG2ZSNTvaRg&t=180s
Warto zobaczyć, jak globalna firma farmaceutyczna patrzy na rolę danych, partnerstw i cyfryzacji w budowaniu bardziej sprawiedliwego, dostępnego i spersonalizowanego systemu ochrony zdrowia – nie tylko w Serbii, ale w całej Europie.
