Cel raportu
Analiza regionalnych łańcuchów wartości związanych z projektem demonstracyjnym „Biopolymers” została opracowana w formie raportu w ramach projektu p.n. „Rozwój możliwości współpracy przedsiębiorstw z Małopolski z partnerami Inicjatywy Awangarda w ramach Projektów Pilotażowych Biogospodarka i Druku 3D”realizowanego w ramach zadania publicznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego „Działalność wspomagająca rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej”
Głównym celem raportu jest zidentyfikowanie głównych składowych łańcucha wartości dla procesów wykorzystujących waloryzację biomasy do postaci bio-polimerów oraz charakterystyka składowych tego łańcucha pod kątem rozwoju przyjaznych środowisku modeli produkcyjnych, minimalizujących odpady, realizujących koncepcję gospodarki w obiegu zamkniętym i korzystających z odnawialnych źródeł energii. Analiza łańcuchów wartości ma na celu zdefiniowanie realnych możliwości i potrzeb współpracy dla rozwijania przez podmioty z Małopolski nowych produktów i usług oraz określenie uwarunkowań dla rozwoju i wdrażania nowych technologii z dziedziny bio-gospodarki i 3DTP przez te przedsiębiorstwa.
Finalnie, celem analizy łańcucha wartości jest uzyskanie wiedzy umożliwiającej osiągnięcie konkretnych, mierzalnych rezultatów w postaci:
- zwiększenia stopnia wykorzystania wartościowych odpadów (waloryzacja odpadów),
- wdrożenia do gospodarki technologii wspierających zrównoważony rozwój, tj. zastępujących technologie tradycyjne, oparte na surowcach kopalnych.
Raport ma ułatwić rozpoznawanie szans i nawiązywanie współpracy pomiędzy jednostkami naukowymi oraz przedsiębiorstwami tam, gdzie możliwe jest uzyskanie korzyści ekonomicznych poprzez tzw. waloryzację biomasy.
Raport stanowi pierwsze podejście do kompletnej oceny regionalnego łańcucha wartości dla biopolimerów, a jego głównym celem jest zapoczątkowanie systematycznego dialogu uczestników i interesariuszy tego łańcucha, co w efekcie zwiększy zrozumienie i akceptację dla dalszych wspólnych działań.
Raport ma też przysłużyć się w opracowania kolejnych wersji projektu demonstracyjnego Biopolymers w celu rozszerzenia zainteresowania współpracą na inne regiony należące do VI w ramach projektu pilotażowego Biogospodarka, a także do przedstawienia koncepcji wykorzystania biopolimerów w ramach Pilotażu 3DTP i uzyskania opinii, co do kierunków dalszych działań w tym zakresie.
Ponadto, wnioski z raportu były pomocne w opracowaniu modelowego schematu (template) dla projektów demonstracyjnych, jakie mogą powstawać w Małopolsce z perspektywą włączenia ich do projektów pilotażowych Inicjatywy Awangarda. Dokument ten ma formę kwestionariusza z przykładami podstawowych zasad i dobrej praktyki przygotowywania propozycji projektów demonstracyjnych dla Inicjatywy Awangarda. Schemat jest udostępniony on-line innym podmiotom zainteresowanym współpracą, w tym również reprezentującym inne Projekty Pilotażowe (link).
Wnioski z raportu:
- Przedstawiona analiza modelu łańcucha wartości to sposób na poszukiwanie możliwości podnoszenia efektywności ekosystemu innowacji, w tym przede wszystkim takich obszarów działań realizowanych we współpracy (symbiozie), w których ten ekosystem dysponuje szczególnymi kompetencjami technologicznymi, organizacyjnymi, informacyjnymi, kooperacyjnymi. Wzrost zdolności do innowacji i konkurencyjność oceniane w skali całego ekosystemu są efektem wykorzystania modelu w celu stymulowania współpracy, w której lepiej (w pełni) wykorzystywane są specyficzne, choć rozproszone kompetencje. O ile w skali jednego przedsiębiorstwa, dla przewagi konkurencyjnej kluczowe znaczenie mają procesy podstawowe, tak w skali całego ekosystemu, strategiczne znaczenie ma zdolność połączenia rozproszonych kompetencji w całym łańcuchu (łańcuchach) wartości.
- Istnieje możliwość wdrożenia łańcucha wartości w systemie obiegu zamkniętego. Przykładowo wyprodukowane i zużyte opakowania do żywności, po selektywnej zbiórce może być przetworzone do postaci monomerów i poddane ponownej fermentacji do bioplastiku. Aby taki proces mógł być wykorzystany konieczne jest przeanalizowanie pełnego cyklu z punktu widzenia ekonomicznego oraz innych uwarunkowań, np. logistycznych.
- Potrzebna jest analiza barier rozwoju w kontekście naturalnego rozwoju gospodarki w obiegu zamkniętym, w tym oczekiwanych rezultatów, tj. zwiększenia wykorzystania odpadów i zastąpienia surowców kopalnych, rozwoju współpracy. Np. bariera może być świadomości ekologiczna decydentów i społeczeństwa, słabe zaangażowanie i poparcie przez decydentów, brak polityk na różnych szczeblach państwowych.
- Potrzeba jest porównania z łańcuchami wartości w innych ekosystemach (klastrach) w celu wyciągnięcia wniosków odnośnie potrzeby zmian w strukturze łańcucha wartości.
- Potrzeba jest określenia krytycznych miejsca w łańcuchu wartości z perspektywy ich wpływy na efektywność łańcucha oraz ich powiązania przyczynowo skutkowe. Np. krytyczny element to skala procesu obecna w Małopolsce, co wiąże się z kosztami takich polimerów; brak implementacji technologii pośrednich (wzbogacania osadu czynnego w biopolimer; instalacje produkujące lotne kwasy tłuszczowe czy frakcje cukrową z biomasy na drodze przemian enzymatycznych).
- Trzeba zwiększać świadomość społeczeństwa i decydentów; proponować mechanizmy finansowe zachęcające przedsiębiorców do sięgania po biopolimery dostępne już na rynku (PLA i PHB) w celu późniejszego przestawienia się na te z biorafinerii.
Pobierz cały raport w wersji PDF 