Probiotyki – badania kliniczne oraz wpływ w leczeniu i prewencji schorzeń

25069

O zbawiennym wpływie bakterii probiotycznych na organizm ludzki nie trzeba dziś nikogo przekonywać. Przyjmowanie probiotyków jest doskonałym sposobem na regenerację jelit. Preparaty probiotyczne zawierające Lactobacillus rhamnosus wzmacniają odporność, natomiast te, w których znajdują się probiotyczne szczepy Lactobacillus plantarum zapobiegają dolegliwościom trawiennym. Zwiększają również przyswajanie żelaza i witaminy D, co przekłada się na poprawę stanu zdrowia  organizmu.

Profilaktyka i wspomaganie

Wykazano, że probiotyki działają profilaktycznie i wspomagająco w terapii infekcji intymnych, infekcji dróg moczowych, atopowym zapaleniu skóry oraz innych reakcjach alergicznych. W wyniku metaanalizy dowiedziono, że stosowanie probiotyków zapobiega hipercholesterolemii [1]. Udowodniono również, że określone bakterie probiotyczne skutecznie zapobiegają infekcjom górnych dróg oddechowych oraz  pełnią rolę immunomodulującą.

Próby kliniczne i eksperymenty in vivo poszerzyły wiedzę o ważnej roli, jaką probiotyki odgrywają w zapobieganiu chorobom związanym z zaburzeniami mikrobiomu jelitowego człowieka. W wielu badaniach klinicznych dowiedziono, że probiotyki wspomagają kształtowanie mikrobioty jelitowej. Zaburzenia w ludzkim mikrobiomie jelitowym mogą prowadzić do rozwoju chorób metabolicznych, takich jak otyłość, cukrzyca, rak jelita grubego, nieswoiste zapalenia jelit, a nawet choroby neurodegeneracyjne takie jak choroba Parkinsona czy Alzheimera [2][6].

Nieswoiste zapalenia jelit (IBD) to grupa przewlekłych stanów zapalnych jelita cienkiego i jelita grubego. Choroba Leśniowskiego-Crohna (CD) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego stanowią najczęstsze tego typu schorzenia.  [3] Choroba Leśniowskiego-Crohna  dotyka jelita cienkiego i grubego, a także jamy ustnej, przełyku, żołądka i odbytu, natomiast wrzodziejące zapalenie jelita grubego dotyczy przede wszystkim okrężnicy i odbytnicy [4] [5]. Wykazano, że podawanie probiotyków poprawia rokowania w przypadku tych chorób [7].

Leczenie i prewencja schorzeń

Probiotyki mają korzystny wpływ w leczeniu i prewencji m.in. takich schorzeń jak biegunka, w tym biegunka poantybiotykowa (AAD), zespół jelita nadwrażliwego oraz inne stany zapalne jelit. Zaburzenia w mikrobiocie jelitowej mogą być spowodowane przez infekcje bakteryjne, nieprawidłową dietę i antybiotyki [8]. Preparaty zawierające bakterie probiotyczne to jedno z kluczowych rozwiązań przywracających równowagę mikrobiologiczną jelit, dzięki czemu skutecznie wspomagają zapobieganie infekcjom u pacjentów po antybiotykoterapii. Jedną z przyczyn występowania AAD jest bakteria Clostridioides (dawniej Clostridium) difficile, która fizjologicznie występuje w naszym układzie pokarmowym, jednak w niewielkiej ilości. Charakteryzuje się wysoką opornością wobec antybiotyków, zatem gdy w wyniku antybiotykoterapii, naturalna mikrobiota jelitowa zostaje znacznie zdegradowana, C. difficile kolonizuje jelita doprowadzając do wtórnego zakażenia, a przede wszystkim do rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego. [9]. W badaniach stwierdzono, że podanie probiotyku podczas antybiotykoterapii może zmniejszyć ryzyko AAD o 51% bez wyraźnego wzrostu ryzyka wystąpienia skutków ubocznych [9]. Co więcej Lactobacillus rhamnosus wykazywał najlepszy efekt w zapobieganiu AAD.

Wykonano szereg badań wskazujących na różnicę w składzie mikrobioty zdrowych osób i pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit [10]. Probiotyki były także stosowane do wywoływania remisji i leczenia podtrzymującego we wrzodziejących zapaleniach okrężnicy [11]. Podczas terapii choroby Crohna (CD) w celu zmniejszenia stanu zapalnego jelit stosowane są leki steroidowe, natomiast leki immunosupresyjne podaje się w celu zmniejszenia aktywności układu odpornościowego [12].  Probiotyki mogą być traktowane jako środki w terapii alternatywnej lub jako dodatek do terapii konwencjonalnej. Na przykład Fedorak i in. wykazali, że suplementacja probiotykami w patogenezie CD była korzystna dla stanu zdrowia pacjenta po przeprowadzeniu operacji [13].  

Warto zaznaczyć, że pacjenci cierpiący na choroby zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC) lub CD, wykazują zwiększone ryzyko rozwoju raka jelita grubego [14]. Ostatnie badania były skoncentrowane na analizie roli probiotyków w profilaktyce raka jelita grubego poprzez normalizację mikrobioty jelitowej i jej wpływ na mechanizmy immunomodulacyjne. Analiza badań klinicznych wykazała, że również przyjmowanie synbiotyków powoduje znaczną poprawę  stanu mikrobioty jelitowej u pacjentów z rakiem jelita grubego i odbytnicy. Związane jest to  z namnażaniem się bakterii z rodzaju Lactobacillus [15]. U pacjentów poddanych resekcji okrężnicy zaobserwowano poprawę struktury błony śluzowej w postaci poprawy funkcji bariery nabłonkowej. W związku z tym, spożycie synbiotyków może również zmieniać aktywność metaboliczną  jelit [16].

Skuteczność probiotyków została udowodniona w licznych badaniach klinicznych zarówno u ludzi, jak i  w eksperymentach na zwierzętach. Jednakże działanie probiotyków oraz ich interakcje z mikrobiotą jelit wciąż pozostawiają wiele niewiadomych i stanowią obiekt zainteresowania badaczy.

Probiotyki w ofercie IBSS BIOMED S.A

Aby sprostać wyzwaniu jakim jest wspomaganie prawidłowego mikrobiomu jelit, w ofercie IBSS BIOMED S.A. znajdują się produkty zawierające probiotyczne szczepy bakterii z rodzaju Lactobacillus. Produkt Probiotic® zawiera jeden ze szczepów wspomnianego wcześniej gatunku L. rhamnosus 573, który wspiera odporność organizmu i jest zalecany jako środek osłonowy w trakcie i po antybiotykoterapii. Natomiast w preparacie Lactoral IBD® znajdziemy aż trzy szczepy bakterii kwasu mlekowego – L. plantarum PL02, L. rhamnosus KL53A oraz Bifidobacterium longum PL03. Tak szeroki wachlarz szczepów bakterii probiotycznych, zapewnia kompleksową ochronę dla naturalnej mikrobioty jelit oraz wspomaga leczenie jej dysbiozy.


Literatura:

  1. Sharma S, Kurpad AV, Puri S. Potential of probiotics in hypercholesterolemia: A meta-analysis. Indian J Public Health. 2016 Oct-Dec;60(4):280-286. doi: 10.4103/0019-557X.195859. Erratum in: Indian J Public Health. 2017 Jan-Mar;61(1):63. PMID: 27976649.
  2. Choi S, Hwang Y-J, Shin M-J, Yi H. 2017. Difference in the gut microbiome between Ovariectomy-induced obesity and diet-induced obesity. J. Microbiol. Biotechnol. 27: 2228-2236.
  3. Talley N (2018). Clinical examination : a systematic guide to physical diagnosis. Chatswood, N.S.W: Elsevier Australia. p. 227. ISBN 978-0-7295-4259-3. OCLC 988941211.
  4. Baumgart DC, Carding SR (May 2007). „Inflammatory bowel disease: cause and immunobiology”. Lancet. 369 (9573): 1627–40. doi:10.1016/S0140-6736(07)60750-8. PMID 17499605. S2CID 13544348.
  5. Baumgart DC, Sandborn WJ (May 2007). „Inflammatory bowel disease: clinical aspects and established and evolving therapies”. Lancet. 369 (9573): 1641–57. doi:10.1016/S0140-6736(07)60751-X. PMID 17499606. S2CID 35264387.
  6. Cryan J. F. 2019. The Microbiota-Gut-Brain Axis 2019 Physiol Rev 1;99(4):1877-2013. doi: 0.1152/physrev.00018.2018.
  7. Qin J, Li R, Raes J, Arumugam M, Burgdorf KS, Manichanh C, et al. 2010. A human gut microbial gene catalogue established by metagenomic sequencing. Nature 464: 59-65.
  8. Seon-Kyun K. 2019 Role of Probiotics in Human Gut Microbiome-Associated Diseases J. Microbiol. Biotechnol., 29(9), 1335–1340 https://doi.org/10.4014/jmb.1906.06064
  9. Blaabjerg S, Artzi DM, Aabenhus R. 2017. Probiotics for the Prevention of Antibiotic-Associated Diarrhea in Outpatients-A Systematic Review and Meta-Analysis. Antibiotics. 6(4). pii: E21.
  10. Shadnoush M, Hosseini RS, Khalilnezhad A, Navai L, Goudarzi H, Vaezjalali M. 2015. Effects of Probiotics on Gut Microbiota in Patients with Inflammatory Bowel Disease: A Double-blind, Placebo-controlled Clinical Trial. Korean J. Gastroenterol. 65: 215-221.
  11. Furrie E, Macfarlane S, Kennedy A, Cummings J, Walsh S, O’Neil D, et al. 2005. Synbiotic therapy (Bifidobacterium longum/Synergy 1) initiates resolution of inflammation in patients with active ulcerative colitis: a randomized controlled pilot trial. Gut 54: 242-249.
  12. Cowan DC, Cowan JO, Palmay R, Williamson A, Taylor DR. 2010. Effects of steroid therapy on inflammatory cell subtypes in asthma. Thorax 65: 384-390.
  13. Fedorak RN, Feagan BG, Hotte N, Leddin D, Dieleman LA, Petrunia DM, et al. 2015. The probiotic VSL#3 has anti-inflammatory effects and could reduce endoscopic recurrence after surgery for Crohn’s disease. Clin. Gastroenterol. Hepatol. 13: 928-935.
  14. Triantafillidis JK, Nasioulas G, Kosmidis PA. 2009. Colorectal cancer and inflammatory bowel disease: epidemiology, risk factors, mechanisms of carcinogenesis and prevention strategies. Anticancer Res. 29: 2727-2737
  15. Krebs B. 2016. Prebiotic and Synbiotic treatment before colorectal surgery-randomised double blind trial. Coll. Antropol. 40: 35-40.
  16. Marteau P, Seksik P, Jian R. 2002. Probiotics and intestinal health effects: a clinical perspective. Br. J. Nutr. 88: S51-S57.

Artykuł powstał we współpracy z Centrum Badań i Rozwoju Instytutu Biotechnologii Surowic i Szczepionek BIOMED Spółka Akcyjna


Poprzedni artykułJesteś młodym naukowcem ? Weź udział w programie stypendialnym !
Następny artykułPracuj w Jagiellońskim Centrum Innowacji – Stażysta w dziale prawno-administracyjnym