The potential of eggs enriched in CLA in the prevention of breast cancer

Do najczęstszych rozpoznawanych nowotworów złośliwych u kobiet należy nowotwór piersi. W ostatnich latach, wśród Polek, liczba zachorowań przekroczyła 16 500 rocznie. W skali świata ponad 32% kobiet mających nowotwór choruje na raka piersi, najczęściej są to kobiety mieszkające w krajach wysoko rozwiniętych. Wśród mężczyzn, choć zachorowalność na raka piersi jest dużo niższa, (w ostatnich latach odnotowano ok. 120 nowych przypadków rocznie), to również należy wziąść pod uwagę zagrożenie tą chorobą (Tkaczuk-Włach i in. 2012, Didkowska i Wojciechowska 2011).
Powszechnie uznaje się, iż najlepszą metodą leczenia jest profilaktyka. Niemniej, większość osób, pomimo świadomości znaczenia profilaktyki w zapobieganiu chorobom, nie stosuje jej w codziennym życiu, najczęściej z powodu wymaganego nakładu pracy i/lub też braku czasu. Rozwiązaniem tego problemu, byłoby rozszerzenie profilaktyki o formy, które nie są uciążliwe dla konsumenta i nie wymagają modyfikacji codziennego stylu życia.
Sprzężone dieny kwasu linolowego (CLA) mają naukowo udokumentowaną pozycję w profilaktyce przeciwnowotworowej wielu rodzajów nowotworu, w tym raka piersi. Szacuje się, że przeciętny dorosły człowiek spożywa tylko od jednej trzeciej do połowy zalecanej ilości CLA, która, jak wykazano, może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej (Dhiman et al., 2005; Ip et. al., 1994). Wynika to głównie z faktu, że naturalnie CLA zawarte są przede wszystkim w produktach pochodzących od przeżuwaczy (pełnotłuste mleko i produkty mleczne oraz mięso), co z uwagi na ograniczone spożycie jest niewystarczające do uzyskania efektów prewencyjnych, obserwowanych w badaniach in vivo. Na podstawie badań przeprowadzonych na zwierzętach doświadczalnych ekstrapolowano, że minimalny poziom spożycia CLA z dietą, dla uzyskania właściwości prewencyjnych, powinien stanowić co najmniej 0,6 g/dobę (Ritzenthaler, McGuire & Falen, 2001).
Aby zwiększyć udział CLA w codziennej diecie, na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie podjęto próby wzbogacania w jaj kurzych w te kwasy tłuszczowe, na drodze modyfikacji żywieniowej paszy dla kur niosek. Wybór jaja kurzego jako nośnika izomerów CLA, został podyktowany wysoką podatnością lipidów żółtka na zmiany składu w wyniku modyfikacji żywieniowej oraz powszechną dostępnością tego produktu spożywczego na rynku. Ponadto jaja cechują się wielofunkcjonalnymi właściwościami, w tym również wysoką wartością żywieniową. Także postulowana jeszcze niedawno wyłącznie negatywna rola cholesterolu, obecnego w żółtku jaj, została zweryfikowana i opisana również jako niezbędna i pozytywna. Udział CLA w diecie został określony na podstawie wcześniejszych badań, których autorzy stwierdzili, że „tak wzbogacone w CLA jajo spełnia kryteria produktu funkcjonalnego” (Franczyk-Żarów et al., 2008). Wykazano że CLA wbudowują się nie tylko w żółtko jaj ale również mięso kur. Co istotne, modyfikacja żywieniowa paszy korzystnie wpływa na skład izomerów CLA w produkcie wzbogacanym, pozwala bowiem na uzyskanie proporcji cis9, trans11CLA: trans10, cis12CLA takich, jakie występują naturalnie w produktach żywnościowych (mleko, mięso) (Koronowicz et al., 2016; Bouattour et al., 2008; Jones et al., 2000). Ten sposób wzbogacania diety, w porównaniu do skoncentrowanych suplementów CLA, jest bardziej właściwy, ponieważ izomer cis9, trans11CLA, jako najbardziej rozpowszechniony w produktach żywnościowych, występuje zawsze w przewadze nad trans10, cis12CLA, tj. w stosunku ok. 4:1 (Dhiman et al., 2005; Khanal and Dhiman 2004). Z kolei w ogólnie dostępnych suplementach diety izomery CLA cis9, trans11 i trans10,cis12 występują zazwyczaj w proporcjach równych (1:1) lub wręcz odwróconych, tj. z przewagą ilościową izomeru trans10,cis12CLA. Przy tym na podstawie istniejących już badań można stwierdzić, że produkty naturalnie wzbogacone w CLA wykazują silniejsze działanie prewencyjne w stosunku do komórek nowotworowych aniżeli syntetyczne preparaty CLA (Koronowicz et al., 2016, 2017, 2018, 2019).

Mając na względzie 1) wyniki naszych badań własnych, 2) wartość odżywczą jaj, jak też fakt, że 3) są chętnie spożywane przez Polaków i stanowią podstawowy produkt w jadłospisie oraz 4) są rekomendowane do codziennego spożywania przez Instytut Żywności i Żywienia (piramida żywieniowa , 2016 r) a także jako 5) skoncentrowane źródło dużej ilości bioaktywnych składników są dobrym surowcem do zastosowań nutraceutycznych i biomedycznych, proponujemy współpracę z Uniwersytetem Rolniczym (wydział Technologii Żywności, Katedra Żywienia Człowieka i Dietetyki) w celu kontynuowania badań w modelu nowotworowym in vivo, przeprowadzeniu badań klinicznych oraz wprowadzeniu produktu na rynek. Nasze dotychczasowe badania wskazują, że jaja wzbogacone w CLA mogłyby być wykorzystywane w prewencji chorób nowotworowych, tym bardziej, że jak już wykazano w badaniach własnych, ich działanie jest bezpieczne i bardziej skuteczne niż syntetycznych CLA.

Prezenter:
Robert Gosik
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Absolwent studiów inżynierskich Technologii Żywności i Żywienia Człowieka. Obecnie magistrant Food Technology and Human Nutrient  na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie.

Bibliografia/References
Bibliografia

1. Dhiman T.R., Nam S.H., and Ure A.L. 2005. Factors affecting conjugated linoleic acid content in milk and meat. Crit Rev Food Sci Nutr 45, 463–482, 2005. doi:10.1080/ 10408390591034463.
2. Didkowska J, Wojciechowska U, Zatoński W. 2011. Nowotwory w Polsce w roku 2009. Warszawa. Centrum Onkologii Instytut.
3. Franczyk-Żarów M., Koronowicz A., Szymczyk B., Bieżanowska-Kopeć R., Leszczyńska T. 2017. Effect of dietary conjugated linoleic acid (CLA) and thermal processing on fatty acid composition of enriched chicken meat; J. Anim. Feed Sci. 2017;26(3):236–246.doi.org/10.22358/jafs/76184/2017.
4. Franczyk-Żarów M., Kostogrys R.B., Szymczyk B., Gajda M., et al. 2008. Functional effects of eggs, naturally enriched with conjugated linoleic acid, on the blood lipid profile, development of atherosclerosis and composition of atherosclerotic plaque in apolipoprotein E and lowdensity lipoprotein receptor double-knockout mice (apoE/LDLR¡/¡). Br J Nutr 99(1), 49–58, 2008. doi:10.1017/S0007114507793893.
5. Khanal R.C. and Dhiman T.R. 2004. Biosynthesis of conjugated linoleic acid (CLA): a review. Pak J Nutr 3(2), 72–81, 2004. doi:10.3923/pjn.2004.72.81.
6. Koronowicz A.A., Banks P. 2018. Antitumor Properties of CLA Enriched Food Products. Nutr Cancer. 2018 May-Jun;70(4):529-545. doi: 10.1080/01635581.2018.1460684.
7. Koronowicz A.A., Banks P., Domagała D., Master A., Leszczyńska T., Piasna E., Marynowska M., Laidler P. 2016. Fatty acids extract from CLA-enriched egg yolks can mediate transcriptome reprogramming of MCF-7 cancer cells to prevent their growth and proliferation. Genes Nutr. 2016 Jul 27;11:22. doi: 10.1186/s12263-016-0537-z.
8. Koronowicz A.A., Banks P., Master A., Domagała D., Piasna-Słupecka E., Drozdowska M., Sikora E., Laidler P. 2017. Fatty Acids of CLA-Enriched Egg Yolks Can Induce Transcriptional Activation of Peroxisome Proliferator-Activated Receptors in MCF-7 Breast Cancer Cells. PPAR Res. 2017;2017:2865283. doi: 10.1155/2017/2865283.
9. Koronowicz A.A., Banks P., Szymczyk B., Leszczyńska T., Master A., Piasna E., Szczepański W., Domagała D., Kopeć A., Piątkowska E., Laidler P. 2016. Dietary conjugated linoleic acid affects blood parameters, liver morphology and expression of selected hepatic genes in laying hens. Br Poult Sci. 2016 Oct;57(5):663-673. doi: 10.1080/00071668.2016.1192280.
10. Koronowicz A.A., Drozdowska M., Banks P., Piasna-Słupecka E., Domagała D., Leszczyńska T. 2018. Fatty Acids of CLA-enriched Egg Yolks Can Induce Mitochondrial Pathway of Apoptosis in MCF7 Breast Cancer Cells. Anticancer Res. 2018 May; 38(5):2861-2870. doi: 10.21873/anticanres.12531.
11. Koronowicz A.A., Master A., Banks P.,Piasna-Słupecka E., Domagała D., Drozdowska M., Leszczyńska T. 2019. PPAR receptors expressed from vectors containing CMV promoter can enhance self-transcription in the presence of fatty acids from CLA-enriched egg yolks – a novel method for studies of PPAR ligands. Nutr Cancer. doi.org/10.1080/01635581.2019.1652332.
12. RitzenthalerK.L., McGuire M.K., Falen R., Shultz T.D., Dasgupta N., and McGuire M.A. 2001. Estimation of conjugated linoleic acid intake by written dietary assessment methodologies under estimates actual intake evaluated by food duplicate methodology. J Nutr 131:1548–1554, 2001.