Po co nam trenerzy?
Najprostsza odpowiedź brzmi – aby fachowo prowadzić szkolenia. Zwłaszcza, że w czasach gospodarki opartej na wiedzy konieczny jest szybki przepływ informacji oraz umiejętność rozwijania… umiejętności. Coraz więcej działań dydaktycznych ma formę szkoleniową, ponieważ chodzi nie tylko o nabywanie kompetencji, ale o ich przekazywanie. Wszechobecne w biznesie, treningi potrzebne są dziś także naukowcom, którym nie wystarczają już znane od dawna techniki wykładu i prezentacji.
Po co potrzebni są trenerzy nauki? Aby uczyć efektywnie, przekazywać umiejętności i angażować swoich odbiorców (studentów, doktorantów, współpracowników w laboratoriach instytucjonalnych i firmowych). Jednocześnie, aby pracować i rozwijać swoje ekipy badawcze, naukowcy potrzebują innowacji również w przekazywaniu wiedzy.
Nie wystarczy pokazać, wyrecytować lub odczytać tekst, aby drugi człowiek się go nauczył. Mało efektywna jest nauka wyłącznie poprzez słuchanie. Sytuację, gdy my nauczamy, a drugi człowiek jedynie słucha, określa się jako dydaktykę bierną. Przeciwieństwem jest dydaktyka aktywna – oparta na nauce poprzez działanie, pracę oraz współpracę osób nauczających i uczących się. Tego rodzaju zajęcia prowadzi trener – osoba, która ma wiedzę i umiejętności z dziedziny, w której uczy, ale jednocześnie zna szereg metod i technik umożliwiających dzielenie się wiedzą w sposób aktywizujący uczestników, angażując ich do generowania rozwiązań przedstawionych problemów i dzieląc się z nimi praktycznymi wskazówkami.
Gdzie kształcą się polscy trenerzy?
W poszukiwaniu nowych rozwiązań dydaktycznych, osoby zainteresowane przekazywaniem swoich umiejętności kierują się w stronę kursów i szkół trenerskich. W zależności od potrzeb, a także posiadanych środków finansowych i czasowych, chętni korzystają z oferty zajęć zwanych ‘train the trainer’ kierowanej do biznesu. Są to trenerzy biznesu, sprzedaży, zmiany, umiejętności psychospołecznych itp. W przypadku naukowców nowym kierunkiem jest Kurs Trenerów Nauki, o którym pisałam bliżej w poprzednim artykule. Ponieważ szkoleniowe formy prowadzenia zajęć cieszą się coraz większą popularnością, mamy dziś w Polsce około dwadzieścia tysięcy stosujących je osób. Zawód trenera bywa jednak trudny – wymaga nieustannego podnoszenia kwalifikacji i weryfikowania swoich umiejętności. Z tego powodu zaledwie kilka procent osób prowadzących szkolenia posiada certyfikację trenerską. Najlepsi z nich udowadniają, że dobrze poprowadzone warsztaty mają bezpośrednie przełożenie na wzrost umiejętności uczestników oraz ich dalsze osiągnięcia na polu zawodowym i osobistym.
Czym są „narzędziownie” trenerskie?
„Narzędziownie” to spotkania szkoleniowców mające na celu zaznajomienie z zestawem narzędzi użytecznych w pracy z grupą uczestników. Owe „narzędzia” dzielą się na wiele kategorii, począwszy od gadżetów (karty, kości, patyczki czy piłki) i gier planszowych, poprzez fotografie i infografiki, aż po różnego rodzaju karty tematyczne, panele, schematy i zestawienia. Narzędzia trenerskie można wykorzystywać na zasadach określonych w prawie autorskim, zgodnie z zaleceniami i wymogami ich autorów lub producentów. Niektóre z nich znajdują się w otwartych zasobach i można wykorzystywać je bezpłatnie, do innych natomiast niezbędne jest dokonanie zakupu wraz ze stosowną licencją. „Narzędziownie” mają na celu zapoznanie trenerów z danym narzędziem i ze sposobami użycia w różnych sytuacjach szkoleniowych, wraz ze wskazaniem możliwych do zrealizowania celów zajęć oraz korzyści dla uczestników. Niekiedy przekazanie narzędzia wiąże się też z przekazaniem stosownego podręcznika. Nadal natomiast rzadkością pozostają zajęcia, na których można nauczyć się tworzyć własne gry szkoleniowe. Jest to spowodowane tym, że wiedza o projektowaniu gier pozostaje unikatowa i jest dla wielu przedmiotem szczególnej ochrony.
Narzędziownia Trenera Nauki – dwa dni treningu dla długotrwałego wzmocnienia umiejętności dydaktycznych
Prowadzona przez dr Justynę Małkuch-Świtalską „Narzędziownia Trenera Nauki” to odpowiedź na najnowsze tendencje w branży trenerskiej. To także nowe możliwości rozwoju dla osób prowadzących szkolenia w środowisku nauki i techniki. Program obejmuje pakiet niedostępnych dotąd w Polsce narzędzi i zawiera naukę samodzielnego tworzenia gier szkoleniowych oraz różnorodnych pomocy dydaktycznych. Zgromadzone materiały mają charakter autorski – niektóre zostały opracowane przez trenerów prowadzących zajęcia, inne zakupiono wraz z licencją. Są wśród nich m. in. brytyjskie panele kompetencyjne i karty kariery dla naukowców, amerykańskie materiały do wizualizacji danych oraz kilkanaście niewielkich, anglojęzycznych lub polskich narzędzi przydatnych w rozwoju nauki i dydaktyki.
Narzędziownia została zaprojektowana nie tylko z myślą o wszystkich tych, którzy wiedzę w swojej dyscyplinie naukowej chcą kierować do współpracowników, studentów, dzieci czy młodzieży. Ponieważ jednak część materiałów obejmuje tematykę kształtowania karier oraz zarządzania kompetencjami naukowymi, uczestnictwem w Kursie zainteresowani będą też menedżerowie nauki oraz osoby pracujące w projektach rozwojowych. Po ukończeniu szkolenia, wszyscy uczestnicy będą dysponowali zestawem ćwiczeń przydatnych w pracy z naukowcami, ze szczególnym uwzględnieniem rozwijania kompetencji związanych z nauką i edukacją, prezentowania i ewaluacji danych oraz uczestniczenia w działaniach transferu technologii i innowacji. Narzędzia i pomysły uzyskane na zajęciach mogą być wykorzystywane zarówno na uczelni, jak i w sektorze prywatnym, w stosunku do osób pracujących w różnych dziedzinach i będących w różnym wieku.
Gdzie szukać więcej informacji ?
W maju rozpocznie się rekrutacja chętnych do udziału w edycji Narzędziowni Trenera Nauki zaplanowanej na wrzesień. Na wydarzenie przygotujemy 12 miejsc szkoleniowych. O tym, jak wygląda NTN, opowiadamy w krótkiej animacji dotyczącej 10. edycji Kursu, dostępnej poniżej:
Animacja na temat zeszłorocznej edycji NTN wraz z formularzem zgłoszeniowym i zestawem materiałów promocyjnych ukaże się z końcem kwietnia i będzie widoczna na stronie www.trenernauki.pl Osoby, które już teraz zainteresowane są certyfikacją trenera nauki, zapraszamy do subskrypcji newslettera.
Artykuł powstał we współpracy z Trener Nauki
Autor: Justyna Małkuch-Świtalska – trener nauki, coach i superwizor kariery; ekspert z zakresu strategicznego zarządzania karierą naukową. Od 2016 roku promuje i szkoli członków polskiej społeczności trenerów nauki.
